Mieczysław Kędra (1914-1976)

Mieczysław Kędra urodził się 26 marca 1914 roku we wsi Humniska w woj. Rzeszowskim, zmarł 16 października 1976 roku w Lublinie. Studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie ukończył w 1938 roku i w tym roku został promowany na doktora medycyny na podstawie pracy "Rak i mięsak sutka".

W latach 1939-1945 pracował w Krakowie pod kierownictwem Edwarda Szczeklika na Oddziale Chorób Wewnętrznych Szpitala Św. Łazarza. W roku 1948 został powołany do służby w Wojsku Polskim i pracował jako ordynator Oddziału Wewnętrznego Okręgowego Szpitala Wojskowego w Krakowie. Od września 1949 roku do grudnia 1953 roku M. Kędra pracował w III Klinice Chorób Wewnętrznych AM we Wrocławiu (kierownik E. Szczeklik) i w tym czasie uzyskał veniam legendi z patologii i terapii szczegółowej chorób wenętrznych Akademii Medycznej we Wrocławiu na podstawie pracy Rola wylewów krwawych w powstawaniu niedomogi wątroby.

W grudniu 1953 roku został powołany ponownie do służby wojskowej, którą pełnił w Warszawie jako ordynator, a następnie kierownik Oddziału Wewnętrznego Szpitala MON. W maju 1954 roku M. Kędra został naczelnym internistą WP i na tym stanowisku uzyskał duże sukcesy w dziedzinie organizacji interny w wojskowych zakładach i placówkach leczniczych. Od Iistopada 1957 roku aż do ostatnich lat swojego życia M. Kędra był kierownikiem I Kliniki Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Lublinie, przekształconej w 1970 roku w Klinikę Kardiologii Instytutu Chorób Wewnętrznych.

W 1954 roku M. Kędra otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego, a w roku 1964 na profesora zwyczajnego. W 1975 roku Wojskowa Akademia Medyczna w Łodzi nadała M. Kędrze tytuł doktora honoris causa.

M. Kędra pełnił szereg ważnych funkcji organizacyjnych. Od 1955 do 1964 roku był konsultantem woj. Lubelskiego, a od 1966 do 1971 roku konsultantem krajowym w zakresie interny. W latach 1960-1964 pełnił funkcję prodziekana, a następnie dziekana Wydziału Lekarskiego AM w Lublinie. Ponadto M. Kędra był członkiem komisji kardiologicznej CMKP, Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia oraz członkiem Sekcji Medycznej przy Ministrze Zdrowia. W latach 1962- 1965 był przewodniczącym Rady Naukowej Państwowego Zakładu Wydawnictw Lekarskich i członkiem Rady Naukowej Instytutu Hematologii. Od 1955 roku aż do śmierci był naczelnym redaktorem "Polskiego Tygodnika Lekarskiego". Jego praca i doświadczenie pozwoliły na utrzymanie i stale podnoszenie naukowego poziomu pisma.

Mimo ciężkiej, długotrwałej choroby do ostatnich chwil brał udział w pracy redakcyjnej. Praca ta, obok kardiologii, stanowiła drugi istotny nurt w życiu Profesora. Był też członkiem komitetów redakcyjnych czasopism: "Reumatologia Polska", "Acta Medica Polona" (od 1957 r.), "Polish Medical Journal" (1962-1971) i międzynarodowego czasopisma "Cor et Vasa".

Wieloletni dorobek naukowy M. Kędry obejmuje 240 prac naukowych, ogłoszonych w czasopismach krajowych i zagranicznych, przy czym około 85% publikacji jest związanych ściśle z problematyką kardiologiczną. Prace te dotyczą niemal wszystkich zagadnień kardiologicznych, a przede wszystkim etiologii patogenezy, rozpoznawania, leczenia i profilaktyki chorób układu krążenia. Na podkreślenie zasługują prace poświęcone różnicowaniu zmian czynnościowych i organicznych ekg.

Wiele prac poświecił M. Kędra badaniom nad etiopatogenezą miażdżycy, wśród nich na szczególną uwagę zasługują prace dotyczące wpływu kofeiny na rozwój miażdżycy. Z badań nad diagnostyką miażdżycy na wyróżnienie zasługują prace, w których wykazano, że określanie tzw. czasu delta fT, odzwierciedlającego szybkość fali tętna, jest niezwykle wartościową metodą we wczesnym wykrywaniu miażdżycy. Wiele prac poświecił M. Kędra zagadnieniu aktywności enzymów w zawale serca. Jako pierwszy w Polsce wprowadził w ostrym zawale serca określanie aktywności miokinazy. uropepsyny, kinazy kreatynowej oraz reniny.

Osobną grupę stanowią prace nad epidemiologią zawału serca prowadzone wspólnie ze Zdzisławem Askanasem pod egidą Światowej Organizacji Zdrowia. Od wielu lat zresztą M. Kędra współpracował aktywnie ze Światową Organizacją Zdrowia, prowadząc badania w zakresie węzłowych zagadnień chorób układu krążenia. W ostatnich latach przedmiotem szczególnego zainteresowania M. Kędry była intensywna opieka kardiologiczna.

M. Kędra zorganizował na bazie Kliniki Kardiologicznej jeden z największych w Polsce oddział intensywnej opieki kardiologicznej, liczący obecnie 17 łóżek. Dzięki temu Klinika Kardiologiczna zgromadziła olbrzymi materiał kliniczny i i naukowy i ogłosiła wiele oryginalnych prac z tego zakresu. Jedną z Jego zasług jest doprowadzenie do powstania w Lublinie ośrodka chirurgii serca i naczyń oraz rozwiązanie zagadnienia wszczepiania sztucznych rozruszników dla chorych z regionu południowo-wschodniej Polski. Przyczynił się również do rozszerzenia możliwości rehabilitacji po zawale serca i operacjach na sercu dla chorych z tego regionu.

Pod kierunkiem Profesora stu trzydziestu lekarzy uzyskało specjalizację z zakresu chorób wewnętrznych, a dwudziestu siedmiu - specjalizację z kardiologii. Był promotorem dwudziestu czterech przewodów doktorskich i patronem czterech habilitacji. Za swoją pracę M. Kędra został odznaczony wieloma odznaczeniami państwowymi i resortowymi. M. Kędra stworzył nie tylko szkołę nowoczesnej kardiologii, ale także szkołę, w której naczelne miejsce zajmował chory. W całej swojej działalności był zaprzeczeniem sztywnych reguł, był lekarzem obdarzonym wybitnym talentem naukowym, organizacyjnym i dydaktycznym.

Marian Markiewicz